Trước hết, cần hiểu rằng quạt không làm mát không khí mà chỉ tạo cảm giác mát nhờ thúc đẩy quá trình bay hơi mồ hôi trên da, tương tự như khi ta thổi vào thức ăn nóng để làm nguội nhanh hơn.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từng cảnh báo không nên sử dụng quạt khi nhiệt độ quá cao, vì có thể khiến cơ thể phải làm việc nhiều hơn để tự điều hòa nhiệt, từ đó làm tăng gánh nặng sinh lý.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây của Phó giáo sư Ollie Jay – chuyên gia khoa học sức khỏe tại Đại học Sydney (Australia) lại cho thấy quạt điện vẫn an toàn ngay cả trong điều kiện nhiệt độ rất cao, tùy thuộc vào độ ẩm.

Ảnh minh họa

Trong thí nghiệm của ông Jay, các tình nguyện viên được đặt trong hai môi trường khác nhau, một phòng nóng ẩm 56°C và một phòng nóng khô 46°C. Kết quả cho thấy trong môi trường nóng ẩm, quạt giúp làm giảm nhiệt độ cơ thể, giảm áp lực lên tim và mang lại cảm giác dễ chịu. Ngược lại, trong môi trường nóng khô, quạt lại làm tăng nhiệt độ cơ thể.

“Quạt có lợi trong điều kiện nhiệt độ khoảng 40°C kèm theo độ ẩm nhất định. Nhưng ở thời tiết nóng và khô, nó có thể gây hại,” ông Jay cảnh báo.

Ông cũng lưu ý rằng, với người khỏe mạnh, ngưỡng an toàn có thể lên tới 38–39°C, song những người nhạy cảm cần cẩn trọng hơn.

Mức độ nguy hiểm của nhiệt độ phụ thuộc vào khả năng thích nghi của mỗi người, thời gian tiếp xúc và tình trạng sức khỏe, cũng như việc có sử dụng các thiết bị làm mát như điều hòa hoặc quạt hay không.

Nghiên cứu của Tiến sĩ Parsons và cộng sự tại Mỹ dựa trên dữ liệu từ năm 1950 đến 2021 cho thấy, trong 20 năm gần đây, thời gian sử dụng quạt ở mức không an toàn đã tăng gấp đôi so với nửa sau thế kỷ 20. Các khu vực như miền Tây và miền Nam nước Mỹ hiện có tới hơn 200 giờ mỗi năm rơi vào điều kiện mà quạt có thể gây hại.

Giáo sư Patricia Fabian, chuyên gia sức khỏe môi trường tại Đại học Boston, nhấn mạnh rằng cảm nhận về sự thoải mái có thể khác nhau giữa từng người và từng ngôi nhà. Vì vậy, người dân nên thử nghiệm các cách kết hợp giữa quạt và điều hòa để tìm ra giải pháp phù hợp nhất.

Một phương án được nhiều chuyên gia khuyến nghị là tăng nhiệt độ máy lạnh và bật thêm quạt. Theo giáo sư Ollie Jay, cảm giác mát trong căn phòng 27°C có quạt có thể tương đương với phòng 22°C chỉ dùng điều hòa, điều này giúp tiết kiệm điện năng đáng kể.